Stop met lacherig doen over intellectuele diefstal
Illegaal downloaden, Jaap de Wreede is tegen. Een eerste aanzet tot een discussie, die opzettelijk scherp en pamflettistisch is geformuleerd. De andere kant heeft het debat namelijk al veel te lang gedomineerd.
“Van de Sint had ik de illegale download van Ontspoord gekregen, het boek waarin Diederik Stapel uitlegt hoe hij op grote schaal gefraudeerd heeft, en alle M&M’s die eigenlijk voor zijn onderzoeksrespondenten bedoeld waren, zelf opat.” Zo begon Aaf Brandt Corstius ooit een column in de Volkskrant. Over het stelen van andermans intellectueel eigendom wordt binnen de journalistiek maar lacherig gedaan.
Chinese toestanden
En ik kan het weten. Ik loop al zo’n jaar of zeven mee in de IT-journalistiek. De discussie over downloaden wordt weliswaar vaak gevoerd, maar het is eigenlijk geen discussie, omdat maar één kant van het verhaal aan bod komt. Het blokkeren van een site als The Pirate Bay heet dan ‘Chinese toestanden’, en als je er anders over denkt, wordt je al snel weggezet als propagandist van stichting Brein.
Des te meer reden om eindelijk eens een principiële discussie over het illegaal downloaden te starten, ook en vooral binnen de journalistiek. Is er eigenlijk wel een IT-journalist die kanttekeningen zet bij het ‘recht’ onbeperkt auteursrechtelijk materiaal van het internet te halen? Zou de angst om als een paladijn van Brein te worden bestempeld, hier iets mee te maken hebben? Het is geen toeval dat de voorstanders van downloaden zich onaantastbaar wanen en niet terugdeinzen voor moddercampagnes tegen iemand als Tim Kuik.
Maar nu is het tijd voor de argumenten. Om te beginnen met het meest basale en morele.
Stelen mag niet. Punt
Voor creatievelingen – want dat zijn de meeste mensen in de media toch wel – is het concept van intellectueel eigendom kardinaal. Zoals een bakker een brood bakt en het een criminele daad is die vrucht van zijn arbeid te stelen, is het plaatsen van illegale kopieën van films en zelfs – een nieuwe trend – tijdschriften broodroof voor de filmmaker, bladenmaker enzovoort.
Wie denkt dat een brood iets anders is dan een tekst of een stuk software, heeft gevoelsmatig natuurlijk een punt. Maar in onze door informatie gedreven maatschappij is steeds meer handelswaar nu eenmaal weinig tastbaar. Zo genereert informatiemakelaar Google miljarden dollar aan advertentie-inkomsten. Het gaat om meer dan de reclameomzet van alle Amerikaanse gedrukte media bij elkaar.
Downloadgeld komt bij de verkeerde mensen terecht
Dat artiesten zoveel geld mislopen door de diefstal van hun werk – schattingen variëren van twaalf tot zestig miljoen euro - is des te schrijnender door de weelde waarin de uitbaters van downloadplatforms baden. Die vragen namelijk wel gewoon geld voor hun diensten, wat betekent dat ze zichzelf met het werk van anderen verrijken. Abonnementen op downloadsites kosten vaak niet zoveel, maar door al die kleine betalingen bij elkaar leefde iemand als Kim Dotcom van MegaUpload als God in Frankrijk.
Alleen al in 2010 verdiende deze slimme zakenman volgens de Amerikaanse overheid 42 miljoen dollar. In het openbaar pronkte hij met dure auto’s en had hij vaak een fotomodel aan zijn arm.
In MegaUpload, een site waarop illegale kopieën van films en muziek werden uitgewisseld, ging zelfs zoveel geld om dat ook gebruikers een graantje konden meepikken. “Dankzij hun beloningsprogramma voor trouwe uploaders verdiende één gebruiker $55.000 door 5.845 stuks Vietnamese content, 10 dvd-rips, wat porno en (iets wat leek op) een Italiaanse televisieserie te uploaden,” meldt de website van Vice.
Deze downloadkoning doet dan ook meer denken aan een gangsterrapper dan aan de Robin Hood-figuur waarvoor zijn aanhangers hem houden.
Alleen de grote artiesten overleven
Voorstanders van onbeperkt downloaden geven vaak als argument dat de artiesten die hier schade van ondervinden, dan maar een ander verdienmodel moeten bedenken. Zo zei Dirk Poot van de Piratenpartij in 2012 tegen Nieuwe Revu: “Voor de muzikant geldt: hoe meer mensen het horen, hoe meer fans, hoe meer mensen naar concerten komen en hoe meer mensen een T-shirt of een limited edition kopen.”
Mijn grootste bezwaar is: waarom zou Dirk Poot voor een hardwerkende musicus mogen bepalen wat het beste verdienmodel is? Het lijkt wel of het slachtoffer van broodroof en diefstal moet verantwoorden waarom hij op een eerlijke manier zijn geld probeert te verdienen. Of een artiest wel of niet zin heeft in het opzetten van een merchandising-tak – het moet helemaal zijn eigen keus zijn, want hij heeft gewoon het auteursrecht op zijn creaties en daar mag niet aan worden gemorreld.
Overigens verklaart deze denkwijze waarom concertbezoek tegenwoordig zo duur is: als er niet meer aan de geluidsdragers kan worden verdiend, moeten de concertkaartjes maar exorbitant worden geprijsd.
En er is nog een praktische reden dat deze ‘oplossingen’ niet zullen werken. Alleen grotere artiesten kunnen leven van tournees, limited editions en merchandising. Madonna en Lady Gaga overleven wellicht nog als hun belangrijkste product waardeloos is geworden, maar juist de kleine, vernieuwende bands zullen sneuvelen. En een muziekwereld die nog meer eenheidsworst is, met een steeds eentoniger keuze in de nummers die je kunt downloaden, dat wil niemand toch?
Conclusie
Laten we het beestje bij de naam noemen. Illegaal downloaden van andermans creaties is gewoon diefstal. Alleen louche ondernemers worden er rijk van. En de verhaaltjes over T-shirtverkopen en limited editions zijn niet meer dan een doekje voor het bloeden. Wie van muziek of films wil genieten, moet daarvoor betalen. Dat zou de normaalste zaak van de wereld moeten zijn.
“Van de Sint had ik de illegale download van Ontspoord gekregen, het boek waarin Diederik Stapel uitlegt hoe hij op grote schaal gefraudeerd heeft, en alle M&M’s die eigenlijk voor zijn onderzoeksrespondenten bedoeld waren, zelf opat.” Zo begon Aaf Brandt Corstius ooit een column in de Volkskrant. Over het stelen van andermans intellectueel eigendom wordt binnen de journalistiek maar lacherig gedaan.
Chinese toestanden
En ik kan het weten. Ik loop al zo’n jaar of zeven mee in de IT-journalistiek. De discussie over downloaden wordt weliswaar vaak gevoerd, maar het is eigenlijk geen discussie, omdat maar één kant van het verhaal aan bod komt. Het blokkeren van een site als The Pirate Bay heet dan ‘Chinese toestanden’, en als je er anders over denkt, wordt je al snel weggezet als propagandist van stichting Brein.
Des te meer reden om eindelijk eens een principiële discussie over het illegaal downloaden te starten, ook en vooral binnen de journalistiek. Is er eigenlijk wel een IT-journalist die kanttekeningen zet bij het ‘recht’ onbeperkt auteursrechtelijk materiaal van het internet te halen? Zou de angst om als een paladijn van Brein te worden bestempeld, hier iets mee te maken hebben? Het is geen toeval dat de voorstanders van downloaden zich onaantastbaar wanen en niet terugdeinzen voor moddercampagnes tegen iemand als Tim Kuik.
Maar nu is het tijd voor de argumenten. Om te beginnen met het meest basale en morele.
Stelen mag niet. Punt
Voor creatievelingen – want dat zijn de meeste mensen in de media toch wel – is het concept van intellectueel eigendom kardinaal. Zoals een bakker een brood bakt en het een criminele daad is die vrucht van zijn arbeid te stelen, is het plaatsen van illegale kopieën van films en zelfs – een nieuwe trend – tijdschriften broodroof voor de filmmaker, bladenmaker enzovoort.
Wie denkt dat een brood iets anders is dan een tekst of een stuk software, heeft gevoelsmatig natuurlijk een punt. Maar in onze door informatie gedreven maatschappij is steeds meer handelswaar nu eenmaal weinig tastbaar. Zo genereert informatiemakelaar Google miljarden dollar aan advertentie-inkomsten. Het gaat om meer dan de reclameomzet van alle Amerikaanse gedrukte media bij elkaar.
Downloadgeld komt bij de verkeerde mensen terecht
Dat artiesten zoveel geld mislopen door de diefstal van hun werk – schattingen variëren van twaalf tot zestig miljoen euro - is des te schrijnender door de weelde waarin de uitbaters van downloadplatforms baden. Die vragen namelijk wel gewoon geld voor hun diensten, wat betekent dat ze zichzelf met het werk van anderen verrijken. Abonnementen op downloadsites kosten vaak niet zoveel, maar door al die kleine betalingen bij elkaar leefde iemand als Kim Dotcom van MegaUpload als God in Frankrijk.
Alleen al in 2010 verdiende deze slimme zakenman volgens de Amerikaanse overheid 42 miljoen dollar. In het openbaar pronkte hij met dure auto’s en had hij vaak een fotomodel aan zijn arm.
In MegaUpload, een site waarop illegale kopieën van films en muziek werden uitgewisseld, ging zelfs zoveel geld om dat ook gebruikers een graantje konden meepikken. “Dankzij hun beloningsprogramma voor trouwe uploaders verdiende één gebruiker $55.000 door 5.845 stuks Vietnamese content, 10 dvd-rips, wat porno en (iets wat leek op) een Italiaanse televisieserie te uploaden,” meldt de website van Vice.
Deze downloadkoning doet dan ook meer denken aan een gangsterrapper dan aan de Robin Hood-figuur waarvoor zijn aanhangers hem houden.
Alleen de grote artiesten overleven
Voorstanders van onbeperkt downloaden geven vaak als argument dat de artiesten die hier schade van ondervinden, dan maar een ander verdienmodel moeten bedenken. Zo zei Dirk Poot van de Piratenpartij in 2012 tegen Nieuwe Revu: “Voor de muzikant geldt: hoe meer mensen het horen, hoe meer fans, hoe meer mensen naar concerten komen en hoe meer mensen een T-shirt of een limited edition kopen.”
Mijn grootste bezwaar is: waarom zou Dirk Poot voor een hardwerkende musicus mogen bepalen wat het beste verdienmodel is? Het lijkt wel of het slachtoffer van broodroof en diefstal moet verantwoorden waarom hij op een eerlijke manier zijn geld probeert te verdienen. Of een artiest wel of niet zin heeft in het opzetten van een merchandising-tak – het moet helemaal zijn eigen keus zijn, want hij heeft gewoon het auteursrecht op zijn creaties en daar mag niet aan worden gemorreld.
Overigens verklaart deze denkwijze waarom concertbezoek tegenwoordig zo duur is: als er niet meer aan de geluidsdragers kan worden verdiend, moeten de concertkaartjes maar exorbitant worden geprijsd.
En er is nog een praktische reden dat deze ‘oplossingen’ niet zullen werken. Alleen grotere artiesten kunnen leven van tournees, limited editions en merchandising. Madonna en Lady Gaga overleven wellicht nog als hun belangrijkste product waardeloos is geworden, maar juist de kleine, vernieuwende bands zullen sneuvelen. En een muziekwereld die nog meer eenheidsworst is, met een steeds eentoniger keuze in de nummers die je kunt downloaden, dat wil niemand toch?
Conclusie
Laten we het beestje bij de naam noemen. Illegaal downloaden van andermans creaties is gewoon diefstal. Alleen louche ondernemers worden er rijk van. En de verhaaltjes over T-shirtverkopen en limited editions zijn niet meer dan een doekje voor het bloeden. Wie van muziek of films wil genieten, moet daarvoor betalen. Dat zou de normaalste zaak van de wereld moeten zijn.
Reacties
Een reactie posten